Μια προβολή των απόψεων του Κλαούζεβιτς επί των σχέσεών μας με τις μύγες
Oι μύγες διαφεύγουν του αμιγούς πολέμου
Σε αντίθεση με το συγγενικό κουνούπι και άλλα ενοχλητικά μυζητικά έντομα της τάξης των Διπτέρων όπως οι σκνίπες, η μύγα (Musca domestica) διαθέτει έναν τίμιο όγκο και παρ’ όλη την επιμονή της είναι σχετικά καλόπιστη. Μπορούμε εύκολα να την καθοδηγήσουμε προς το κοντινότερο παράθυρο, ωστόσο συχνά φτάνουμε στη θλιβερή κατάσταση να θέλουμε να τη σκοτώσουμε με γυμνά χέρια.
Η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα
Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως ο σκοπός μας ήταν και παραμένει να ξεφορτωθούμε τη μύγα. Αν και η στάση μας απέναντι στη μύγα δεν συνιστά πολιτική με την έννοια που αντιλαμβάνεται ο Κλαούζεβιτς, δηλαδή με την αριστοτελική έννοια του γίγνεσθαι της πόλης, πάντως δεν αναφέρεται στην τακτική. Η πολιτική μας περιείχε και περιέχει την απαίτηση «όχι μύγες!», δεν θα ήταν ποτέ «πολιτική» του «όξω μύγα» που έγινε «ψόφα μύγα». Απλώς το «όχι» έπαψε να εκφράζεται από την τακτική «όξω» και εκδηλώνεται με την «ψόφα».
Παρ’ ότι εύκολος στόχος, ξεφεύγει!
Σύμφωνα με τον Κλαούζεβιτς, «αγώνας είναι η μέτρηση των πνευματικών και σωματικών δυνάμεων μέσω των δεύτερων». Θα ήταν φαιδρό να ισχυριστούμε ότι υστερούμε στις δεύτερες, εκτός αν είμαστε οπαδοί κάποιου μεσσιανικού δόγματος, οπότε θα έχουμε κατηχηθεί στην καρτερικότητα, το μη μάταιο του αγώνος (παρεκτός του μη γινομένου) και ώσπου να ωριμάσουν οι συνθήκες (έλθει το πλήρωμα του χρόνου) ο μεγαλοδύναμος θα είχε θέσει τέρμα στον εφήμερο βίο της.
Ο μετριασμός και η παραδοχή της ήττας
Εφόσον όμως έχουμε τη σωματική ικανότητα και τη βούληση να τη φονεύσουμε και αποπειρόμαστε και αστοχούμε απανωτά, θα ήταν έντιμο να παραδεχτούμε πως η μύγα αμφισβητεί το πνεύμα μας. Όχι μόνο διότι δεν αξιοποιούμε τη μυγοσκοτώστρα αλλά διότι την τελευταία στιγμή, λίγο πριν την συνθλίψουμε και πασαλείψουμε την παλάμη μας με το ζουμάκι της, το ψιλομετανιώνουμε: «Μέσα στη φιλοσοφία του πολέμου δεν μπορεί να εμφιλοχωρήσει ποτέ η αρχή του μετριασμού, χωρίς να διαπραχθεί ένας παραλογισμός».
Χείρα λανθάνουσα, αλήθεια κρύβει
Ο ιδεατός αμιγής πόλεμος μετριάζεται στο κοινωνικό ή ατομικό εντεύθεν όχι για λόγους ηθικούς ή πολιτισμικούς, αλλά ως αποτέλεσμα της στάθμισης μέσων και προσδοκιών. Επί του προκειμένου, υπαναχωρούμε στη σκέψη της αηδίας.
Ηρωική άγνοια
Υπάρχει όμως αμιγής πόλεμος; Εν τέλει αν θέλουμε να ξεκινήσουμε πόλεμο τουλάχιστον θα πρέπει να εκτιμήσουμε τα εκατέρωθεν έσχατα όρια του μετριασμού, τα οποία όμως σπάνια συμπίπτουν με τον έκαστοτε ορθολογισμό. Αν εμείς υπαναχωρούμε στη σκέψη της αηδίας, η μύγα μοιάζει να μην πτοείται ούτε από το ενδεχόμενο της σύνθλιψης. Και το γεγονός ότι αυτό οφείλεται στην έλλειψη συνείδησης εκ μέρους της, δεν αποτελεί για αυτήν παρά πλεονέκτημα.
10 Οκτώβρη 2015
thpantel στο enteuthen.gr
Με αναφορές στο βιβλίο του Παναγιώτη Κονδύλη Θεωρία του πολέμου (2004)